Röportaj: İshak POLAT / İşte; Şanlıurfa turizmine ilişkin M. Emin Özçınar'ın, Büyükşehir Belediyesinin çalışmalarına yönelik verdiği özet bilgiler
Şanlıurfa'nın turizm potansiyelini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle; Turizm alanında Şanlıurfa'nın Allah'ın verdiği bir lütuf var. Göbeklitepe ile birlikte 12 bin yıl öncesine giden bir tarihi var Şanlıurfa'nın. Türkiye'de ve bildiğim kadarı ile Dünya üzerinde tarihi bu kadar eskiye giden bir şehir veya anıt yok. Bunun yanı sıra Şanlıurfa'dan 42 Medeniyet gelmiş geçmiş. Bilinen tarihe bakarsak Babil, Asur, Med, Pers, Roma, Bizans, İslam Medeniyetinde Emeviler, Abbasiler, Memlukler, Akkoyunlular, Karakoyunlular, ve 1507'de Osmanlı topraklarına katılmış bir şehir. Şanlıurfa 637 yılında Hz. Ömer döneminde İslam ile müşerref olmuş bir dönem Haçlı Kontluğu olmuşsa da Selahddin-i Eyyübi'nin ilk fethettiği şehirdir. Kudüs ile Şanlıurfa'nın tarihi bir biri ile örtüşür. Şanlıurfa alınmadan Kudüs alınmaz. Hz. Ömer'de Selahaddin-i Eyyübi'den önce Şanlıurfa'yı alıyor sonra Kudüs'ü alıyor. Kudüs'ün güvenliği Şanlıurfa'dan başlar. Bunların ışığında Şanlıurfa'ya baktığımız zaman Şanlıurfa Mezopotamya'nın başkenti ve kilit taşı olan kadim bir şehir. Verimli Hilal'in en üst noktası. İbrahim'i dinlerin atası Hz. İbrahim'in Şehri. Fırat ile Dicle'nin ortasında. Bir tarafında dünyanın en verimli toprakları bir tarafında dünyanın en eski tapınağı. Ha keza kuzeyinde Karacadağ var. Karacadağ ilk buğdayın ekildiği yer. Bunun yanı sıra Şanlıurfa insanların avcılıktan tarım toplumuna geçtiği ve hayvanın ilk evcilleştirildiği yer.
Şanlıurfa yapısı itibarı ile bir çok medeniyetin izler bıraktığı bir şehir. Mesela; Haleplibahçe'ye baktığınız zaman Aşil'in kutsandığı, Amazon kadınlarının hükümranlık sürdüğü, Hz. İsa'ya ilk iman eden Kral Abgar'ın hüküm sürdüğü ve Hz. İsa'nın kutsadığı bir şehir. Hz. Musa'nın Mısır'dan kaçıp sığındığı ve burada evlendiği, Hz. Eyyüb'ün şehri. Hz. Şit'in Harran'da tarım yaptığı bir şehir. Hz. Şuayb'ın şehri.
Özetle; Mezopotamya insanlık tarihi için önemli, İnsanlık tarihi içinde Şanlıurfa önemli. Şanlıurfa doğal olarak kendisi bir tarihi ve kadim şehirdir. Şanlıurfa sahip olduğu bu tarihi, kültürel değerlerin yanı sıra müziği, mutfağı doğal güzellikleri ile eşsiz bir turizm potansiyeline sahiptir.
Şanlıurfa sahip olduğu bu turizm potansiyelinden ne ölçüde faydalanabiliyor?
Maalesef bu kadar değere sahip olmamıza rağmen çok önemli ölçüde faydalanabildiğimizi ve bu değerleri ekonomik gelire dönüştürebildiğimiz söylenemez. Sebeplerine gelince; Dünya üzerinde çeşitli turist profilleri vardır. Bu turist profillerinden birisi de kültür ve tarih ziyaretçileridir. Şanlıurfa'nın ilgisini çekmemiz gereken turist profilini oluşturan bu insanları Şanlıurfa'ya çekmemiz gerekiyor. Bunun için de gerekli altyapıyı oluşturmamız gerekiyor. Bildiğiniz üzere turizm bir ekip ve altyapı gerektirir. Bu şehrin tüm turizm unsurlarının yanı sıra vatandaşlarımızın da turizmi büyük bir gelir kaynağı olarak kabul etmesi ve sahiplenmesi gerekiyor. Eğer bir şehrin sakinleri ve esnafı bu bilinçte olmazsa maalesef o şehirde kalıcı bir turizmden ve turizm gelirinden bahsetmek mümkün değildir.
Ama biz şuna inanıyoruz ki; Şanlıurfa gerçekten de müthiş bir potansiyele sahip. Valiliğimiz, Büyükşehir Belediyemiz, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, STK'larımız ve özel sektör temsilcilerimiz el ele vererek ortak bir akılla hareket edersek Şanlıurfa tarım ve sanayiden elde ettiği gelirin kat be kat üstünde bir geliri sağlayabilir. İnşallah bu konuda ümitliyiz ve önümüzdeki günlerde de bu konuda çok ciddi çalışmaların hayata geçirileceğini söyleyebilirim.
Gastronomi ( yemek) turizmini geliştirmek için yapmış olduğunuz çalışmalar hakkında da bilgi alabilir miyiz?
Şanlıurfa bir çok medeniyete ev sahipliği yaptığından dolayı bu medeniyetin yemek kültürünü de bünyesinde bulunduruyor. En son yapılan araştırmaya göre Şanlıurfa'ya özgü 384 çeşit yemeğimiz var. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi olarak bu yemeklerimizi kayıt altına aldık ve kitap hali getirdik. Bunun yanı sıra 30-40 çeşit yemeğimiz daha var. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyemize ait Mutfak Müzemizde bu yemeklerimizi reçetelendirmek, yaşatmak adına faaliyetimiz var. Bunun yanı sıra kurduğumuz Hamarat Eller Çarsısında Şanlıurfa'ya özgü her gün bir yemeği yaparak sunumunu gerçekleştiriyoruz. İnşallah gastronomi alanında önemli bir çalışmamız var ve bunu önümüzdeki günlerde hayata geçirmeyi planlıyoruz.
Bunun yanı sıra şunu da eklemek isterim; Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi olarak geçtiğimiz yıllarda ' Gastronomi Şehri' unvanı için başvurumuz oldu. Ama alamadık. Bunda da en önemli etken bu kadar geniş yemek listesine sahip olmamıza rağmen bu yemeklerin yapılmaması ve gelen misafirlerin bu lezzeti tadamamaları idi. Bizim acilen bu yemeklerimizi yapacak ve gelen misafirlere sunan işletmelerimizi oluşturmamız gerekiyor. O kadar güzel yemeğimiz var ama bunu lokantalarımızda ne kadar bulabiliyoruz? Bunun yanı sıra yemeklerimizde standardı ve damak zevkini yakalamamız lazım. Gastronomide reçetelendirme denilen bu uygulama ile aynı şehirde farklı yerlerde yediğiniz yemek farklı farklı şekilde yapılmasının, tadının farklılaşmasının önüne geçmiş olursunuz.
Bizim Şanlıurfa'da en kaliteli yemekleri, tatlıları sunmamız gerekiyor. Sunumumuza, hijyenimize dikkat etmemiz gerekiyor. Gelen misafir hijyene çok dikkat ediyor ve bizim de tüm lokanta ve gıda satan yerlerde buna dikkat etmemiz gerekiyor. ( Bu konuda bir anısını anlatıyor)
Şanlıurfa'da turizmi geliştirmek için Büyükşehir Belediyesi olarak diğer kamu kurumları ve özel sektör ile yaptığınız işbirliği var mı?
Şanlıurfa turizmini geliştirmek adına ilgili kurum ve kuruluşların yanı sıra özel sektör temsilcilerimiz ile istişarelerimiz var ve bu devam ediyor. Bu istişareler neticesinde ortaya konan bir irade var ve Şanlıurfa büyük bir kabuğu kırıyor. Şanlıurfa turizmini tek elden yönetmek adına bir şirket kuruluyor. Valiliğimiz, Büyükşehir Belediyemiz, Ticaret ve Sanayi Odası, Eyyübiye Belediyesi, Harran Belediyesi, Haliliye Belediyesi, Halfeti Kaymakamlığı, Rehberler Odası ve özel işletmelerimizin de içerisinde olduğu bir şirket kuruluyor. İnşallah Şanlıurfa'da turizm tek elden yönetilecek. Buradaki gayemiz; kaliteyi yakalamak, gelen misafirleri memnun edebilmek. Kısacası turizmin tüm unsurlarını yerine getirebilmek ve gelecek adına gereken unsurları planlamak ve hayata geçirmektir.
Tanıtım turizm için olmazsa olmazlardandır. Bu konuda Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin çalışmaları hakkında bilgi alabilir miyiz?
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi olarak şehrimizin tanıtımı için 5 yıldır elimizden gelen gayreti sar ediyoruz. Yeterli mi? Değil. Tanıtım çalışmaları kapsamında yurt dışında ve yurt içinde bir çok turizm fuarına katıldık ve şehrimizi çeşitli etkinliklerin yanı sıra çeşitli dillere çevrilmiş broşür, kitap, cd gibi çeşitli materyaller ile tanıttık ve tanıtmaya devam ediyoruz. Tabi bu çalışmalarımızı yaparken bir çok araştırma yaparak adımlarımızı atıyoruz. Bunun yanı sıra şehrimizin tanıtımında çok önem verdiğimiz bir etkinlik olarak gördüğümüz üç tane uluslararası sempozyum düzenledik. 12 bin yıllık bir geçmişi olan şehrimizin tanıtımı için belgelere geçen tarihimizi ortaya sermek için bu sempozyumlarda sunulan bilgi ve belgeleri 6 ciltlik eserde topladık, yazılı hale getirdik. Bu kaynak kitapları 81 ilimizin kütüphanelerine ve bir çok üniversitenin kütüphanesine gönderdik.
Bunun yanı sıra Şanlıurfa'ya bir çok yabancı turizm acentesi temsilcilerini Şanlıurfa'ya davet ettik ve ağırladık. Bu turizm temsilcileri ile Şanlıurfa turizmini geliştirmek adına neler yapılabilir diye istişarelerde bulunduk ve bu istişareler sonrasında çeşitli turların düzenlemesine vesile olduk. En son olarak Çin'e gittik. Hemşerimiz ve Çin Büyükelçimiz sayın Mehmet Emin Önen'in özverili çalışmaları ile Çin'in önde gelen turizm acentaları ile görüşmelerimiz oldu. Ki görüştüğümüz bir firmanın 30 bin çalışanı var. Biz Çin'e giderken Çinceye çevrilmiş doküman götürdük ve onları Şanlıurfa'ya davet ettik. Ama bu çalışmaları anlatırken şunu da belirtmekte te fayda görüyorum; Bu ülkelerden turist gelirken bu insanların kendi kültürlerine uygun yemek, mekan gibi unsurlarının da gereğini yerine getirmemiz gerekiyor. Özetlersek; o kadar konuşacak ve masaya yatıracak konu ve mesele var ki. Önemli olan Şanlıurfa olarak turizm konusunda ortaya koymamız gereken iradedir. Bizim turizmde topyekûn iradeye ihtiyacımız var.
Tarihi, turistik mekanların turizme kazandırılması hususunda Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin çalışmaları hakkında bilgi alabilir miyiz?
Başkanımız Nihat Çiftçi'nin Şanlıurfa'nın gelişimi konusunda gösterdiği gayret ve çalışma hepinizin malumu. Başkanımız sayın Nihat Çiftçi'nin Şanlıurfa turizmi konusunda gösterdiği hassasiyet de Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin çalışmalarına damgasını vurmuş durumda. Bu manada Şanlıurfa'daki tarihi ve turistik mekanların turizme kazandırılması ve amacı ile daha önce başlanan ve 375 evin kamulaştırma ile yıkıldığı Kızılkoyun bölgesinde (ki Türkiye'nin en büyük nekropol alanıdır) bizde son 4 yıl içerisinde Müzemizin gözetiminde arkeolojik kazıları tamamladık. Çıkan eserleri müzemize teslim ettik. Bunun yanı sıra Kale Eteği projesi kapsamında 245 evin kamulaştırmasını gerçekleştirerek Urfa kalesinin etrafında mağaralarımızı ortaya çıkartarak buradaki mozaikleri ortaya çıkarttık. Bunun yanı sıra Barutçu Hanı restore ettik ve turizmin hizmetine sunduk. ( Ki Türkiye'de üç katlı üç adet handan birisidir Barutçu Han) Bunun yanı sıra Çarmelik Hanı'nın Kültür Bakanlığımız onun yanında bulunan ve Selçuklu dönemine ait olan Cami'yi Büyükşehir Belediyesi olarak biz restore ettik. Abdurrahman Dede türbesini ve çevresini restore ettik. Siverek'te bulunan Şeytan Kuçesi olarak bilinen sokağı restore ettik. Sarayönü'nden Akarbaşı'na kadar olan kısımda cephe giydirmelerini gerçekleştirdik Bunun yanı sıra 12 evimizin restorasyonunu tamamlayarak Sanat Sokağımızı hayata geçirdik. Yine tarihi evlerimizin restorasyonunu tamamladık. En önemlisi 1996 yılından bu tarafa Balıklıgöl Havzasında yıllardır el atılmamış altyapı problemine el atarak kanalizasyondan, sızdırmazlığa ve çevre düzenlemesine kadar bir çok soruna el attık ve çözdük. Halfeti'de Marinayı düzenledik, Bozova Çatakta bir düzenlemeye gittik. Göbeklitepe'nin yol problemini çözdük.
Şanlıurfa o kadar tarihi ve arkeolojik değere ev sahipliği yapıyor ki.. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi olarak bu tarihi değerlerimizin ortaya çıkartılması için ilgili kurumlar ile işbirliği yaparak destek oluyoruz. Harran'daki Ulucami, Medrese ve yerleşkesinin ortaya çıkartılması için Prof. Dr. Mehmet Önal hocamızın başkanlığındaki yürütülen kazılara 3 yıldır destek veriyoruz. Bunun yanı sıra Göbeklitepe'nin eşdeğeri Karahan kazılarına destek veriyoruz. Soğmatar'da yürütülen kazılara destek veriyoruz. Bu çalışmalara verdiğimiz destekler Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin tarihe ve kültürel değerlerin yanı sıra turizme verdiği önemi göstermektedir.
Halil İbrahim Buluşmaları, İsot Festivali, kitap fuarları… Fuar alanımız da açıldı. Şanlıurfa artık bir fuarlar ve festivaller şehri olacak diyebilirmiyiz?
Fuar Merkezimiz herkesin malumu olduğu üzere gerçekten de yıllardır ihtiyaç duyulan bir ihtiyaçtı. Başkanımız sayın Nihat Çiftçi'nin söz vermesi ile birlikte 1 yıl gibi kısa bir süre içerisinde açılışı gerçekleştirildi. Yaklaşık 20 bin M2 kapalı alana sahip ve bölgenin en büyük Fuar ve etkinlik alanı. Bu yıl açılışına müteakip ardı ardına üç fuar gerçekleştirdik. Tabi fuarların niceliği çok önemli. Bu anlamda Şanlıurfa büyük fuarlara ev sahipliği yapacak değerlere ve stratejik bir noktaya sahip. Tarımdan, sanayiye, kitaptan daha bir çok alana kadar ölü sezon dediğimiz özellikle kış aylarında Şanlıurfa önemli fuarlara ev sahipliği yapabilir. Burada önemli olan yurt dışından katılımcı sağlayabilmek ve Şanlıurfa bu manada Suriye, Irak, İran, Körfez ülkeleri gibi ülkelerden katılımcı sağlayabilir. Şimdi Suriye meselesi var ama inşallah bu sorun da biter ve o zaman Şanlıurfa, Ortadoğu'nun merkezinde çok güzel işlere imza atar.
Festivallere gelince; Bilindiği üzere geçen yıl birincisi düzenlenen 'isot festivali' ne imza attık, daha öncesinde düzenlenen 'Halil İbrahim Buluşmaları' na imza attık. İnşallah bunların devam ı gelecektir. Şanlıurfa festival yapacak bir çok değere sahip. İsotumuzdan fıstığımıza, sade yağımızdan daha bir çok değerimiz var. İnşallah önümüzdeki yıllarda Şanlıurfa bir çok festivale de ev sahipliği yapacaktır diye düşünüyorum.
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ' Tarihi Kentler Birliği' Başkanlığını üstlendi. Bu başkanlığın Şanlıurfa'ya katkıları ne olacaktır?
Çok önemli katkıları olacaktır elbette. Şehrimizin her anlamda gelişmesi için sayın Başkanımız Nihat Çiftçi ve ekibi gece gündüz demeden çalışıyor. Başkanımız kendi sağlığını bile ihmal ederek çalışmalarını yürütüyor. Başkanımız ve ekibi sadece turizm alanında değil bu şehrin bugünkü, gelecekteki ihtiyaçlarını gidermek ve şehri geleceği taşımak için çalışıyor ve üretiyor. Ki bu anlamda da Şanlıurfa'yı tanıtmada, tarihi ve kültürel değerlerin ortaya çıkartılmasında bu tür Birliklerin ve organizasyonların önemi büyüktür ve katkısı da önemlidir.
Eklemek istedikleriniz nelerdir?
Öncelikle turizm alanında Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin çalışmalarını anlatma fırsatı verdiğiniz için size ve GAPGündemi'ne teşekkür ediyorum. Sizin de malumunuz olduğu üzere Şanlıurfa turizmi öyle bir röportaj konusu olacak alan değil inşallah bu konuyu sayfalarınızda paylaşmayı temenni ediyor bu vesile tüm okuyucularınıza ve Şanlıurfalılara en kalbi muhabbetlerimi. Selamlarımı sunuyorum.
