Seyfullah Polat
Şanlıurfa'nın en önemli turizm merkezlerinden birisi olan Harran'daki kaçak yapılaşmaya Şanlıurfa Kent Konseyi ve STK'lardan büyük tepki geldi.
8 bin yıllık geçmişi ile bir çok medeniyete ev sahipliği yapan, 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine dahil edilen Harran Sur İçi ve Harran Evleri kaçak yapılaşmaya kurban gidiyor. Özellikle pandemi sürecinde 15-20 kaçak yapının yapıldığı Harran'daki duruma Şanlıurfa Kent Konseyi ve STK Temsilcilerinden sert tepki geldi.
Harran'daki tarih kıyımına karşı Şanlıurfa Kent Konseyi Başkanı M. Adil Saraç, Şanlıurfa Bölgesel Turist Rehberleri Oda Başkanı Müslüm Çoban, Şanlıurfa Şehir Plancıları Odası Temsilcisi M. Selim Açar, Şanlıurfa turizmi Geliştirme Derneğinden M. Kamil Türkmen, Urfa Çalışma Grubundan Rüştü Öcal tarafından Şanlıurfa Kent Konseyinde yapılan basın toplantısı düzenlendi.
Harran suriçi, Soğmatar ve Eyyüp Nebi ve bir çok tarihi alanda kaçak yapılaşma var
Basın toplantısında yapılan açıklamada; Şanlıurfa İlimizin lokomotifi olan Tarih Turizm ve Tarım konusunda çok değerli alanları, tarihi ve kültürel varlıkları bünyesinde barındıran Harran İlçemiz Milattan Önce 6000 li yıllardan bugüne yaklaşık 8000 senelik bir süreçte kesintisiz yerleşim alanı olmuştur. Sur İçi ve Harran evleri 2000 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine girmiş, Dünya Miras Listesine girmek için de işlemler devam etmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarla Türkiye'nin en büyük anıtsal camisi olan ulu caminin restorasyonu, İçkale ve hamam ile birlikte aydınlatılması, yürüyüş yolları ile turizme açılması planlanırken, yaşadığımız pandemi sürecinde özellikle Sur İçi dediğimiz Kentsel arkeolojik sit alanı ve 1. Derece arkeolojik sit alanını kapsayan bölge içerisinde yaptığımız incelemelere göre, 15-20 arası yeni kaçak yapılaşmaya gidildiği üzülerek tespit edilmiştir. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunun amir hükümlerine aykırı olarak yapılan bu kaçak yapıların doğuracağı sonuçlar aşağıda ki gibi olacaktır;
• Unesco tarafından her yıl güncellenerek yayınlanan Dünya Miras Listesi'nin uluslararası turizmi yönlendirdiği yadsınamaz bir gerçekken, alanın bu şekilde betonlaşmasıyla Dünya Miras Listesine girememesinin müsebbibi olacak hatta geçici listeden de çıkarılabileceği tehlikesini doğuracağı,
• Harran Sur İçi alanında bulunan Türkiye'nin en büyük anıtsal camisi olan Harran ulu camiinin, konik kubbeli geleneksel Harran evlerinin ve ören yeri yerleşiminin tarihi ve turistik yapısının bozulacağı,
• Bu tür tarihi ve kültürel değerler dünyada pazarlama stratejilerine konu edilirken bu tür bilinçsiz yaklaşımların Şanlıurfa'ya gelen yıllık 1,1 milyon turistin en az yarısının ziyaret etmek istediği Harran'ın tanıtımına ve şehrin ekonomisine zarar vereceği,
• Bu tahribatın yapıldığı alanlara bakıldığında daha önce kamulaştırması yapılmış, mülkiyeti Maliye Hazinesine ait taşınmazların bile yapılaşmaya konu edildiği görülmüştür, kamu kaynaklarının tahrip edilmesinin ayrıca hukuka aykırılık teşkil edeceği, Kanılarına varılmıştır' denilerek Harran suriçi, Soğmatar ve Eyyüp Nebi gibi yerlerin dışında da tarihi ve turistik alanlarda kaçak yapılaşmaların olduğuna dikkat çekildi.
Harran UNESCO listesinden ve turizm noktası olmaktan çıkartılabilir
Basın açıklamasında yapılan tespit ve sonuçlara yer verilerek; Harran ilçe merkezinin konumlandığı alan şehircilik ilmi açısından incelendiğinde yer seçiminin ciddi sorunlar barındırdığı görülmüştür. İlçe gelişme alanı olarak 1.derece sulu tarım arazileri ve 1. Derece sit alanları dışında gelişebileceği bir alana sahip değildir. Bu eşikler çerçevesinde ilçenin kentsel gelişme alanı olarak ya tarım arazilerinin ya da tarihi kültürel değerlerin tahribatına yol açması kaçınılmazdır. Bu noktada Harran İlçe yerleşimi yer seçimi yanlış bir karar olup iskan amaçlı yapılaşmalar için yeni bir alan seçilmelidir. Harran İlçesinin mevcut yeri ise tarih, turizm, tarım gibi faaliyetler için değerlendirilmek üzere yeni bir Alan Yönetim Planına konu edilmelidir. Ayrıca alanın bu şekilde betonlaşmasında kamu kurumlarımızın denetim eksikliğini belirtmek isteriz. Başta Harran İlçe Belediyesi olmak üzere ilçe belediyesi işlem yapmadığı takdirde ise kanunen üç ay içerisinde Büyükşehir Belediyesinin yapılan usulsüz yapılaşmalar için yıkım kararı çıkarması gerekmektedir. Ayrıca konu sadece bu iki kurumun uhdesinde olmayıp Şanlıurfa Valiliği ve Şanlıurfa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun da gerekli denetim ve cezai faaliyetleri yürütebileceğini belirtmek isteriz.
Harran; Harran halkının, siyasi kaygıların veya tahrip etmek isteyen herhangi birinin inisiyatifine bırakılmayacak kadar önemli bir İnsanlık değeridir. Tarihin ve insanlığın bu ortak değerini korumak, Moğollardan sonra ilçenin uğramış olduğu en büyük tahribat mahiyetindeki bu kültür ve tarih erozyonuna dur demek adına; ilgili bütün kurumlarımızı göreve çağırıyoruz.' Denilerek, Harran'ın UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinden çıkartılabileceği bunun yanı sıra buraya gelen turistlerin artık buraya gelmek istemekten vazgeçebileceği ve turist rehberlerinin burasını turizm noktası olmaktan çıkartabileceği hatırlatarak bu yanlışın bir an önce düzeltilmesi gerektiğinin altı çizildi.
