İLKHA/ Çay kendi has demleme ve içme tarzı ile içecek kültürümüzün değişmez simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.
Ziyaretlerde, sohbetlerde, gezilerde, kahvaltıda, yemekten sonra günlük yaşamın büyük bölümünde çay vazgeçilmez öğelerin başında geliyor.
Çay fiyatlarının yükselmesi bile çayın tadını kaçırmazken, çay tiryakileri kaliteli çayı yudumlamak istiyor.
Şanlıurfa'nın tarihi çarşılarında Haşimiye Çarşısı'nda çay satan esnaf, kaliteli çayın nasıl anlaşılacağı ile ilgili konuştu.
'İYİ ÇAYI İYİ ESNAFTAN ALIN'
Yıllardır tarihi çarşıda ithal (kaçak) çay sattığını belirten çaycı esnafı Selahattin Vurmuş, 'İthal çaya sınırdan geldiği için kaçak çay diyorduk. Daha önceleri kaçak çayın fiyatları uygundu. İyi çayı bu işi yapan iyi esnaftan alabilirsiniz. İthal çay, genelde Tarihi Osmanlı Çarşı'sında satılır. Bu çarşıda bulunan esnaflar eski esnaf oldukları için sürekli en iyi çayı satmaya çalışırlar. Çayda yapılan hileler çoktur. Çaya yerli çay katanlar, çayı şekerli su ile kavuranlar ve çaya kalitesiz çay karıştıranlar var. Hile yapmak isteyenler bir şekilde hile yapabilir. Çay şu an piyasada 180 liraya satılıyor. Ramazan bayramından önce çayın kilosu 150 liraydı. Geçen sene ise çayın kilosu 90 liraydı. Dövizin artmasından dolayı çayın fiyatı ikiye katlandı. Çayın iyisi Sri Lanka'dan geliyor. Endonezya ve Hindistan'dan da gelen çay var. Biz Sri Lanka çayını kullanıyoruz.' diye konuştu.
'KAÇAK ÇAYIN BİR BARDAĞI YERLİ ÇAYIN 8 KATI AROMA DEĞERİNE SAHİP'
Çay fiyatlarının yükselmesinin satışlarını ciddi orada düşürdüğünü ifade eden Vurmuş, ' Çay içmek insanı rahatlatır, baş ağrısı yapmaz. Yerli çayın aroma oranı çok düşüktür. Kaçak çayın bir bardağı yerli çayın 8 katı aroma değerine sahiptir. Döviz fiyatının ve nakliye fiyatlarının yükselmesi ürünlerin fiyatlarına yansıyor. Eskiden gelen müşteriler 3-5 kilo çay alırken şimdi gelip yarım kilo ya da 20 liralık, 10 liralık çay alıyorlar. Bu hale düştük. Umarım bu halden bir an önce çıkarız.' şeklinde konuştu.
'ÇAY SRİ LANKA VE ABD'DEN İTHAL GELİYOR'
Çayın kilosunun 180 liraya satıldığını vurgulayan çaycı esnafı Eyüp Boz, 'Turistler buraya geldiği zaman önce çayı sonra isot ve baharatı sorarlar. Genellikle çay çok satıyoruz. Bugünler piyasa düştüğü için günde en fazla 20-30 kilo çay satabiliyoruz. Önceleri günde 100 kilo ile 200 kilo arasında çay satardık. Fiyatların yükselmesinden dolayı millet çay alamıyor. Bu sebeple sıkıntı yaşıyoruz. Çay Sri Lanka ve ABD'den ithal geliyor. Kalitesiz çaydan şekerli bir tat gelir; ama orijinal kaçak çayda boya olmaz. Kalitesiz çayda boya olur. Çayın kilosu 180 liraya satılıyor. Dolar yükselmezse çay fiyatı bu şekilde kalır. Çayın fiyatının yükselmesini bizde istemiyoruz. Kalitesiz çay satanlar kendileri kaybeder. Biz müşteri memnun kalsın diye helal bir şekilde çalışıyoruz. Allah'ın izniyle kötü ürünü satmayız. Çay baş ağrısına ve yorgunluğa iyi gelir, harareti alır. Çayın iyisi renginden, damak tadından ve boğazı yakmamasından anlaşılır. Çayın rengi su gibiyse iyi değildir. Çayın rengi tavşankanı ise iyidir.' ifadelerini kullandı.
'İTHAL ÇAY İRİ, YERLİ ÇAY İSE TOZ VE BARUT ŞEKLİNDEDİR'
İyi çayın nasıl anlaşılacağına değinen çaycı esnafı İsa Alkan, 'Çay iri ve siyah oldu mu iyidir. Şu an çayın kilosu 180 liraya satılıyor. Bundan 1 ay önce çayın kilosu 150 liraydı. Bu gidişat iyi bir gidişat değildir. Burada satılan çaylarda hile yapılmıyor. Markette satılan çaylar için de bir şey diyemem. İthal çayı iri, yerli çay ise toz ve barut şeklindedir. ' dedi.
