Şeyhmus AYDOĞDU / Daha sonra insanoğlunun vazgeçilmez ibadet araçları arasına girmiş tesbih ve zamanla adı İslamiyet ve ibadetle bütünleşmiş... Her ne kadar farklı dinlerin de tesbihleri olsa da bugün dünyanın her yerinde tesbih denildiğinde akla önce İslamiyet'in geldiği bir gerçek. Kemik ve taş parçalarını ipe dizen Âdemoğulları tespih sayılabilecek ilk örnekleri üretirken günün birinde vücuda getirdikleri objenin inançlar için vazgeçilmez, sanatseverler için peşinde koşulan bir nesne olabileceğini hiç şüphesiz düşünemezlerdi. Fok balığı dişinden Yılan ağacına, elma ağacından zeytin çekirdeğine, deniz kabuğundan oltu taşına, inciden kehribara kadar pek çok maddeden tespih yapılabiliyor. Kıymetli maddelerden yapılan tesbihlere bir de işçilik ve el ustalığı eklendi mi kıymeti daha da katlanıyor. KEHRİBAR VE DAMLA EN ÇOK TERCİH EDİLEN TESBİH ÇEŞİTLERİDİRTesbih ustası Sait İşçi, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Tesbihler çok çeşitlidir. Ağaçtan ve madenden aklınıza ne geliyorsa tesbih o ürün ve malzemeden yapılır. Tesbih hayranları genelde kehribar ve damlayı tercih ederler. Bu tesbihler gram ile satılıyor. Gramı ise 10 dolardır. Sıkma kehribar yapay ürünlerden elde edilen tesbihler ise Almanya'da yapılır ve ender rastlanan türdendirler. Bu tesbihlerin gramı ise 20-25 dolardan arasında değişiyor. Tesbihlerde bulunan taşların her birinin anlamı farklıdır. Her biri insanlara farklı rahatlık veriyor. En fazla satılan tesbih koka'dır. Kokaların fiyatları 20-25 TL den başlıyor. En pahalı tesbih ise sıkma kehribar. 250 dolardan başlar ve gram ile satıldığı için fiyatlarıda değişiyor. Esas tesbihte fiyat yoktur. Önemli olan arz ve taleptir." dedi TESBİH YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELERSait İşçi, Şanlıurfa'da fosil türünden damla kehribar, sentetik türden sıkma kehribar, zar kehribar, katalin, bakalit, hayvansal malzemeden kaplumbağa kabuğu, fildişi , deve kemiği, gergedan boynuzu,bufalo boynuzu,koç boynuzu, ceylan boynuzu, ağaç malzemeden abanoz, yılan ağacı, coco bolo, zeytin ,öd ağacı,demir hindi,pelesenk tespihlerin daha çok üretildiği ve müşterilerinin de en çok bunları talep ettiklerini söyledi. YURT DIŞINDA DA SATILIYOR İşçi, Şanlıurfa'da üretilen tespihlerin bir kısmının kentte alıcı bulduğunu ifade ederek, "Şanlıurfa'da üretilen tesbihler, İstanbul Kapalı çarşıda ve Türkiye'nin bir çok ilindeki mekanlarda satılıyor. Yurt dışında dahi gönderdiğimiz oluyor." dedi TESBİH NASIL YAPILIRYıllardır tesbih ustası olan Sait İşçi, tesbih'in yapılışını şöyle anlattı:Tesbih yapımında önce malzeme istenilen kalınlıkta çubuklar halinde elle veya makinede kesilir. Kesilen ve delinen parça ,sivri uçlu bir aletin ucuna takılarak torna ve zımpara çarkında şekil verilir. Tanelerin biçimlendirilmesinden sonra parlatma ve cilalama yapılır. Cilalama işleminden sonra tespih taneleri geçici bir ipe 33 veya 99 adet dizilerek tamamlanır. Şanlıurfa'da tesbihlerin ipe dizilmesi işi geçmişte kazaz pazarındaki ustalar tarafından ibrişim veya ipek iplik kullanılarak özenle yapılırdi" dedi.